Khi đọc post của các bạn, mình cảm thấy cách 1 số bạn đặt câu hỏi trên diễn đàn hiện nay chưa hợp lý, làm cho người đọc rất khó để trả lời cho bạn, mình xin phép viết một chút về vấn đề này, đây hoàn toàn là những kinh nghiệm được đúc kết từ cá nhân do đó còn nhiều sai sót và rất mong nhận được sự góp ý từ các bạn.

“Sự thông minh của Bạn không hẳn ở chỗ trả lời được các câu hỏi mà thể hiện ở cách Bạn biết đặt ra những câu hỏi hay”

1> Sự quan trọng của cách đặt câu hỏi

    Câu hỏi được các bạn đặt ra và gửi lên diễn đàn với mục đích được người khác đọc, thảo luận và trả lời giúp bạn. Trong tường hợp xấu nhất là câu hỏi của bạn lửng lơ trên diễn đàn cả tuần mà không có một ai trả lời khúc mắc của bạn. Nguyên nhân thì có nhiều nguyên nhân từ khách quan cho đến chủ quan. Nhưng một trong những nguyên nhân khó tin những lại là một vấn đề nan giải đó là “Người đọc nhìn thấy cách hỏi của bạn đã không muốn đọc chứ chả nói là muốn trả lời giúp bạn”.

    Việc các bạn đặt câu hỏi “ngây thơ”, thiếu kinh nghiệm sẽ khiến cho người đọc cảm thấy khó chịu và không muốn trả lời. Những câu hỏi như thế nào là ngây thơ và thiếu kinh nghiệm? Đó là những câu hỏi mà bạn không tìm tòi kỹ lưỡng trước khi hỏi, ỷ lại và quyền được hỏi mà cứ hỏi đại, hỏi bừa mong được sự giúp đỡ. Kiểu này gọi là “Há miệng chờ sung”. Đây là kiểu chuyển giao toàn bộ trách nhiệm của người hỏi sang người trả lời. Ví dụ như

• “Tại sao mình lại TLE nhỉ?” (Không đưa ra code của bạn thì sao mọi người biết bạn làm như thế nào mà TLE?),
• “Bài này sol như thế nào nhỉ ?” (Bạn đã tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi hỏi chưa? )

    Do đó việc gây ấn tượng tốt cho người đọc là việc tối quan trọng trong việc đặt câu hỏi. Vậy làm sao để đặt một câu hỏi hữu ích, gây thiện cảm cho người đọc, hãy theo dõi ở các phần ngay dưới đây.

2> Cách đặt câu hỏi hữu ích

Phần này gồm 2 phần con, trước khi đặt câu hỏi và cách đặt câu hỏi.

2.1> Trước khi đặt câu hỏi

    Việc trước tiên bạn cần làm trước khi hỏi đó là tìm hiểu và đào sâu tư duy về vấn đề cần hỏi để tránh được những câu hỏi thừa thãi, tốn thời gian của cả người hỏi lẫn trả lời. Cách tốt nhất để học đó là tự đưa ra câu hỏi cho bản thân mình và trả lời. Khi không thể tự trả lời được thì mới đặt câu hỏi nhằm kêu gọi sự giúp đỡ từ người khác.

2.2> Câu hỏi thông minh

• Hỏi đúng chỗ: Câu hỏi của bạn phải được hỏi đúng vị trí mà nó thuộc về. Ví dụ như hỏi về thuật toán thì phải post trong mục “Thuật toán” chứ không thể post trong mục “Đóng góp ý kiến cho VNOI” được.

• Không lặp lại câu hỏi: Những câu hỏi đã hỏi rồi thì không được hỏi lại, không được lập nhiều topic cho cùng một nội dung câu hỏi.

• Tiêu đề mạch lạc rõ ràng: Tiêu đề là thứ đầu tiên mà người đọc nhìn vào, do đó tiêu đề mạch lạc rõ ràng sẽ tạo thiện cảm cho người trả lời.

• Ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc: Viết tiếng Việt có dấu, trình bày gọn gàng khoa học.

• Mô tả vấn đề đầy đủ thông tin: Cần mô tả thông tin một cách ngắn gọn súc tích mà vẫn đầy đủ thông tin.

  • Nói rõ về vấn đề bạn gặp phải

  • Trình bày tóm tắt sự cố gắng của bạn trong việc giải quyết vấn đề. Nhiều người khá ngại việc đọc code của người khác, do đó việc trình bày ngắn gọn thuật toán của bạn sẽ giúp ích cho người trả lời.

  • Cung cấp thông tin cho người đọc. Ví dụ như code của bạn.

• Nói rõ mục đích hỏi: Hỏi về độ phức tạp, thuật toán, hay nhờ sửa code…

• Không dùng các câu hỏi vu vơ không rõ mục đích: Kiểu như “bài này làm thế nào nhỉ”, “ai giúp mình bài này đi”, “ahihi bài này khó quá, chả biết làm sao, săm ba đi hép mi”...

• Hành văn một cách lịch sự: Vì bạn là người cần sự trợ giúp, do đó phép lịch sự là điều cần thiết để giúp người đọc muốn giúp đỡ bạn hơn.

2.3> Ví dụ về câu hỏi thông minh

• “Các bạn ơi bài này mình quy hoach động thử nhưng vẫn chỉ có 10đ, ai vào xem giúp mình với?”

  • Đây là một câu hỏi mà không hề được chuẩn bị trước, cũng như không có bất kỳ một sự cố gắng hay nỗ lực tìm câu trả lời của người hỏi. Do đó việc topic này bị “quả bơ” cả một năm trời là điều dễ hiểu

• “Các bạn ơi, bài này mình đã thử cách làm quy hoạch động. Cách làm của mình như sau (nêu vắn tắt cách làm). Mình đã submit và nhận được kết quả WA. Mình đã test với dữ liệu lớn và nhỏ. Mình nghi ngờ phần công thức có vấn đề. Các bạn có thể xem giúp mình không. Đây là link code của mình (Chèn code ở dưới)”

  • Theo mình đây là một câu hỏi thông minh, viết bằng tiếng Việt có dấu, giọng điệu nhẹ nhàng, cung cấp đầy đủ thông tin thu hút người đọc cũng như đã có nỗ lực tìm lời giải đáp.

3> Tổng kết

    Qua bài viết ngắn ngủi của mình, mình hi vọng sẽ giúp các bạn phần nào đấy có thể đặt được các câu hỏi hữu ích hơn. Một phần giúp các bạn có thể có câu trả lời hiệu quả trong thời gian ngắn nhất cũng như giúp diễn đàn VNOI có những topic thảo luận có giá trị.

P/s: Cảm ơn anh Trung và anh Khánh đã giúp em hoàn thiện bài viết này.

                                                                                                                                                  Lê Hồng Quang